Kongresy
Jubileusz 30 – lecia Wojewódzkiego Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień
Rocznicowe uroczystości odbyły się 6 października 2022 r. Rozpoczęła je msza św. w Kościele Katedralnym pw. św. Michała Archanioła w Łomży z homilią bp. Janusza Stepnowskiego.
„Przez te 30 lat byliście świadkami, jak ludzie upadają, ale wy staracie się im pomóc, aby podnieśli się z upadku, aby odnaleźli w świecie swoje właściwe miejsce „ – zwrócił się do pracowników biskup ordynariusz diecezji łomżyńskiej.
Dalsza część uroczystości odbyła się w Hali Kultury, w pobliżu łomżyńskiego ratusza.
– Za nami już etap rozwoju, kiedy szuka się różnych dróg. Wiele rzeczy jest już zrobionych, doświadczenia zdobyte, plany na przyszłość przygotowane, ale w naszej dziedzinie nie ma możliwości zatrzymania się. Wzrasta liczba osób, którym udzielamy pomocy, bo ją rozszerzamy. Obejmujemy opieką rocznie ponad 1200 pacjentów uzależnionych i ich rodziny – mówiła Renata Szymańska, dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Łomży.
W trakcie Jubileuszu podsumowano 30 lat pracy i rozwoju WOPiTU, od momentu założenia instytucji przez Pawła R. Kołakowskiego w 1992 roku do chwili obecnej. Przez ten czas zmienił się profil leczonych osób, od osób w przedziale wiekowym 40+ uzależnionych głównie od alkoholu, do osób coraz młodszych 20+ z wielorakim uzależnieniem nie tylko już od różnych substancji psychoaktywnych, ale też od zachowań behawioralnych. Niezmienna pozostała forma leczenia – psychoterapia, indywidualna i grupowa. Przez te 30 lat coraz bardziej doskonalona dzięki różnorodnym szkoleniom, szkołom psychoterapii. Została przedstawiona oferta terapeutyczna, którą WOPiTU posiada obecnie już nie tylko dla osób uzależnionych i ich bliskich, ale także dla osób nieuzależnionych, dzieci i młodzieży, osób starszych.
O „kondycji dzieci i młodzieży w okresie pandemii” mówiła dr Aleksandra Piotrowska z Uniwersytetu Warszawskiego. Wnioski nie są optymistyczne, ale o rzeczywistych konsekwencjach uzależnienia od kontaktów elektronicznych i pozrywanych więzi rówieśniczych przekonamy się, w ocenie badaczki, dopiero po wielu latach.
– Niestety, nie są to dobre czasy dla funkcjonowania psychiki ludzkiej, a dzieci w szczególności, bo one nie bardzo sobie potrafią radzić z tą rzeczywistością. Dzieci najlepiej funkcjonują, kiedy jest spokój, kiedy przez dłuższy czas podstawowe warunki ich rozwoju nie podlegają zmianom. Pandemia, rewolucja w trybie życia i rozkładzie dnia, informacje o wojnie w Ukrainie – to wszystko powoduje, że kondycja psychiczna zostaje nadszarpnięta – mówiła dr Aleksandra Piotrowska.
W podziękowaniu za codzienne trudne obowiązki Dyrektor wręczyła pracownikom WOPiTU statuetki aniołów.
Jubileuszowe życzenia dla pracowników WOPiTU wraz z grawertonem podpisanym przez marszałka Artura Kosickiego i cały zarząd województwa przekazał wicemarszałek Marek Olbryś.
– To niezwykle potrzebna i zasłużona instytucja, wiodąca w swej dziedzinie w województwie. Bardzo doceniam to, co dobrego robi dla ludzi, którzy nie mogli sami sobie poradzić w życiu i dla ich rodzin. Cieszę się, że samorząd województwa pomógł stworzyć WOPiTU dobre warunki pracy w dawnym szpitalu zakaźnym przy ul. Skłodowskiej-Curie. Dziękuję Pawłowi Kołakowskiemu, który ośrodek zakładał i wiele lat prowadził. Jego dzieło wspaniale rozwija dyrektor Renata Szymańska. Dziękuję wszystkim pracownikom za lata walki i otwartość na drugiego człowieka. Zapewniam, że samorząd województwa będzie wspomagać działania WOPiTU – powiedział wicemarszałek Marek Olbryś.
Życzenia i gratulacje przekazali dyrektor Departamentu Zdrowia UMWP Dominik Maślach oraz Mariusz Rytel z Biura Sejmiku w Łomży, starosta Lech Marek Szabłowski, wiceprezydent Łomży Andrzej Stypułkowski, członkowie Rady Społecznej WOPiTU, wójtowie, przedstawiciele uczelni, placówek ochrony zdrowia, przedstawiciele współpracujących instytucji i organizacji z województwa.
XXV-lecie WOPiTU obchodzone było w ramach Konferencji " Ku Trzeźwości Narodu"
Konferencja zorganizowana została w dniach 7-8 listopada 2017 roku. Udział w niej wzięło ok. 600 osób zarówno z Łomży i sąsiednich powiatów, jak też z Ostrołęki i województwa mazowieckiego. Samorządowcy, specjaliści w leczeniu uzależnień, duchowni, nauczyciele i pedagodzy, członkowie stowarzyszeń abstynenckich i zajmujących się profilaktyką, a także rodziny borykające się z problemem alkoholowym dyskutowały o profilaktyce uzależnień, a także o tym jak pomóc ludziom dotkniętym problemem uzależnienia. W ramach Konferencji „Ku Trzeźwości Narodu” odbył się Narodowy Kongres Trzeźwości, 25-lecie działalności Wojewódzkiego Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Łomży, Łomżyńska Szkoła Profilaktyki. W konferencji wzięli również udział członkowie zarządu województwa podlaskiego – Bogdan Dyjuk, Stefan Krajewski i wiceprzewodniczący sejmiku Mieczysław Bagiński.
Jubileusz 25-lecia istnienia Wojewódzkiego Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Łomży to doskonała okazja do dokonania oceny dotychczasowych osiągnięć oraz wyznaczenia nowych celów i dążeń. Jest również momentem refleksji nad czasem przeszłym, przyszłym i nad tym co aktualne. To również czas, aby w sposób szczególny uczcić długoletnią pracę i zaangażowanie wszystkich tych, dzięki którym ten jubileusz mógł zaistnieć. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że wiele osób jest zatrudnionych w Ośrodku od ok. 20-25 lat i to im należą się największe podziękowania za wkład w rozwój i jakość świadczonych usług terapeutycznych.
Aktualnie w ramach proponowanej oferty terapeutycznej WOPiTU chce swoim oddziaływaniem objąć cały system rodzinny leczących się pacjentów. Najnowsza propozycja pomocy to terapia małżeńska i terapia pary. Jako forma wsparcia metod terapeutycznych wykorzystywana jest metoda biofeedbecku. Wielu pracowników oprócz wymaganych do udzielania świadczeń szkoleń z zakresu uzależnień ukończyło 4 letnie szkoły psychoterapeutyczne w różnych nurtach.
W latach 1992-2016 w poradniach było zarejestrowanych około 22 tysięcy osób,
w oddziałach: stacjonarnym i dziennym w latach 1995-2016 leczyło się ok. 5,5 tysiąca pacjentów. To wymowne liczby, które pokazują jak potrzebna i ważne jest pomoc udzielana przez Ośrodek. Zakres działania wykracza znacznie poza obszar województwa podlaskiego. Problem cierpienia osób dotkniętych uzależnieniem i ich rodzin jest ciągle aktualny od początku istnienia placówki, zwłaszcza że rozszerzyło się spektrum uzależnień.
Planowana zmiana miejsca funkcjonowania WOPiTU pozwoli na przyjęcie większej liczby pacjentów, zwłaszcza leczonych stacjonarnie i stworzy przestrzeń do dalszego rozwoju.
XX-lecie WOPiTU
W 2012 r. Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Łomży obchodził XX-lecie istnienia. Przez ten okres niewielki budynek położony u podnóża klasztoru Ojców Kapucynów stał się azylem dla wielu osób poszukujących na nowo swojej tożsamości. Powracając do historii ośrodka należy cofnąć się wstecz do roku 1990, kiedy to małżeństwo psychologów: Paweł i Jadwiga Kołakowscy, opracowało szczegółowy program lecznictwa odwykowego. Po latach okazało się jak ważny i trafiony był to pomysł. Spotkał się on z aprobatą ówczesnego pełnomocnika rządu ds. rozwiązywania problemów alkoholowych prof. Jerzego Mellibrudy. Pozwoliło to uzyskać ministerialną dotację na budowę ośrodka. Po zakończeniu inwestycji jej autorzy mogli wdrożyć w życie swój program: były już możliwości lokalowe, aby przygarnąć osoby z problemami uzależnień. Od tego czasu można zaobserwować szybki rozwój lecznictwa odwykowego w regionie. Należy wspomnieć, że powstanie WOPiTU było pionierskim rozwiązaniem na skalę kraju. Dzięki zmodernizowanemu programowi lecznictwa odwykowego i pozyskaniu dotacji z Ministerstwa Zdrowia dostrzeżono konieczność zmian w tej zaniedbanej dziedzinie medycznej. Na szczeblach poszczególnych samorządów powstały jednostki specjalizujące się w przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Samorządy zobligowane zostały również do wskazania instytucji nadzorującej wskazane działania. W przypadku regionu taką rolę pełni Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień. Przez dwie dekady działalności placówka pomogła ponad 17 tysiącom osób z uzależnieniem, przede wszystkim od alkoholu. Z jej doświadczeń korzystali ludzie z całego kraju od Gdańska, Warszawy, poprzez Łódź, Jelenią Górę i Zakopane.
W rocznicowym roku 2012 WOPiTU uczcił swoje święto III Kongresem Trzeźwości. Gościem honorowym kongresu był Mieczysław Bagiński, ówczesny wojewoda łomżyński, który bezpośrednio przyczynił się do powołania ośrodka. Podkreślał, że zdrowie jest sprawą publiczną i ekonomiczną. Dbałość o nie powinna leżeć na sercu każdemu, zwłaszcza instytucjom państwowym. Zdaniem Mieczysława Bagińskiego ośrodek potwierdza regułę, że najlepszą inwestycją jest ciągłość dobrej, sprawdzonej kadry kierowniczej
i doświadczenie zespołu. „Od kilkunastu lat doświadczam pouczającego partnerstwa i wspólnoty pracy z dyrektorem tej placówki w Łomży. Mam przyjemność kierować Radą Społeczną przy WOPiTU, którą ustanawia wojewódzki parlament dla każdej podobnej samorządowej jednostki organizacyjnej ochrony zdrowia. Spotykam tam ludzi z bogatym doświadczeniem, z różnych opcji światopoglądowych, z różnym statusem społecznym, ale zawsze z tym samym motywem – samorodnym chyba: jak pomóc…” – mówił podczas kongresu Mieczysław Bagiński. W dniach 11-13 listopada środowiska związane z szeroko pojętą pomocą osobom uzależnionym mogły spotkać się w gościnnych progach Katolickiego Centrum Kultury na ul.Sadowej. Dla organizatorów była to możliwość podsumowania dokonań oraz podziękowania wielu ludziom zaangażowanym we współpracę z ośrodkiem.
Organizowanie kongresów przy okazji ważnych rocznic stało się niejako tradycją. Pierwszy odbył się w 1991r. przed wizytą papieża Jana Pawła II. Drugi kongres miał miejsce z okazji 10-tej rocznicy WOPiTU. Ostatni jubileuszowy zainaugurowała Msza Św. celebrowana przez ks. bp Tadeusza Bronakowskiego. Dotychczas ekscelencja wspierał wszelkie inicjatywy placówki i jej kierownictwa. W swojej homilii Przewodniczący zespołu ds. Trzeźwości Konferencji Episkopatu Polski, podkreślał wagę istnienia tej instytucji. Mianem współczesnego patriotyzmu określił przeciwdziałanie alkoholizmowi, zwłaszcza gdy statystyki dotyczące nadużywania alkoholu coraz bardziej zatrważają. Ponad milion osób boryka się z alkoholizmem, 4 mln pije ryzykownie. Dodatkowymi obciążeniami dla całego społeczeństwa jest obniżenie wieku inicjacji alkoholowej. Nie bez znaczenia jest również fakt, że nałóg odciska swoje piętno na całe życie, przede wszystkim na dzieciach. Bp. Tadeusz Bronakowski przysłuchiwał się prelekcjom, których w ciągu trzech dni było wiele. Uczestniczyli w nich zaprzyjaźnieni terapeuci uzależnień z całego kraju. Wśród nich nie zabrakło osób, które odcisnęły swój ślad w historii lecznictwa odwykowego. Na temat „Historia i współczesność pomagania osobom uzależnionym i członkom ich rodzin” mówił prof. Jerzy Mellibruda, dyrektor Instytutu Psychologii Zdrowia. W kuluarach profesor życzył Ośrodkowi dalszego tak owocnego rozwoju. Podkreślał jak wiele udało się osiągnąć przez dwadzieścia lat istnienia WOPiTU, a zwłaszcza fakt, że jest to instytucja należąca do ścisłej czołówki wśród tego typu placówek w Polsce. Kolejny gość kongresu dr Bohdan Woronowicz z Instytutu Psychiatrii i Neurologii wygłosił prelekcję pt., „Hazard, uzależnienia behawioralne, nowe zagrożenia i wyzwania dla terapeutów”. W tym duchu brzmiały również jego życzenia dla „dojrzałego” – dwudziestoletniego ośrodka. Dr Woronowicz podkreślał wciąż małą świadomość społeczną dotyczącą nowych uzależnień. Dlatego wśród ciepłych słów o WOPiTU padły również życzenia poszerzania oferty terapeutycznej skierowanej na uzależnienia związane z postępem cywilizacji i nową rzeczywistością. Wśród prelegentów nie sposób nie wymienić dr. Krzysztofa Wojcieszka z Wyższej Szkoły Nauk Społecznych PEDAGOGIUM w Warszawie. Wykładowca mówił o miłości, uczuciu, o którym tak mało konkretnych słów może powiedzieć przeciętny człowiek. Tymczasem zdaniem dr. Wojcieszka jest to klucz do sukcesu w walce z uzależnieniami. Miłość, bądź inne pozytywne uczucia, mogą być motywem rozpoczęcia starań o nowe życie. Mechanizm sukcesu grup AA tkwi w przyjaźni, jaką okazują sobie członkowie ruchu. Tak jak każdy szuka celu, dla którego warto podjąć wysiłek, tak w tym przypadku rodzi się potrzeba zerwania z nałogiem z jakiegoś powodu. Dlatego wspólnota odgrywa tak ważną rolę w terapii uzależnień. Oprócz tego, że kongres był sesją popularnonaukową i szkoleniową nie zabrakło miłych akcentów rozrywkowych. Dla uczestników zaśpiewała Joanna Cortes – solistka Teatru Wielkiego Opery Narodowej. Ze swoim spektaklem zaprezentowali się również rodzimi artyści – Teatr Form Różnych z Zambrowa.
Po dwudziestoleciu przyjdzie kolej na następne rocznice. Jak dyktuje zmieniająca się rzeczywistość, w tej dziedzinie nie można spocząć na laurach. Dlatego oferta pomocowa WOPiTU stara się odpowiadać na różnego rodzaju nowe uzależnienia. W roku 2012 placówka pozyskała dotacje z Ministerstwa Zdrowia na wdrożenie programu opieki nad osobami uzależnionymi od hazardu.. Coś więcej?? ….
W ramach terapii wdrażane są również nowoczesne metody diagnozy i terapii takie jak:
EEG – biofeedback. Jest to nieinwazyjna metoda cyfrowa, wynaleziona w centrum lotów kosmicznych NASA przed kilkunastoma laty, pozwalająca na trening i uczenie mózgu uzyskiwania stanu relaksu – bez alkoholu. Najnowsze badania dowodzą, że osoby uzależnione mają istotne deficyty, które istotnie ograniczają im uzyskiwanie stanu relaksacji i dlatego potrzebna im była „chemia”. Doniesienia potwierdzają również, ze przewlekły stres, urazy psychiczne, zwłaszcza w dzieciństwie, mogą również powodować takie deficyty, Z badań dostępnych w literaturze amerykańskiej wynika, że stosowanie treningów poprawia trwałości efektów psychoterapii o 20 % co jest bardzo znaczące.
Tajemnicze działanie aparatury polega na tym, że za pomocą sprzężenia zwrotnego z mózgu rodzi się możliwość opanowania niektórych reakcji organizmu, tzw. „fal świadczących o stresie”. Jest to metoda eliminowania stresu, ćwiczenia koncentracji i uczenia relaksacji oraz równowagi emocjonalnej.
Warto dodać, że absolwenci ośrodka chętnie tutaj wracają. Cyklicznie odbywają się ich zjazdy, które są okazją do dzielenia się wspomnieniami i nowymi doświadczeniami z życia w abstynencji. Ośrodek oferuje im również dodatkowe sesje organizowane weekendy lub w wakacje, gdzie mają okazje uczestniczyć w tzw. „matronach zapobiegania nawrotom”, sesjach radzenie sobie ze złością i innych programach.
Refleksja …
Człowiek musi mieć swoje miejsce w życiu. Dobrze, gdy ma również wokół siebie grono przychylnych osób. Tym bardziej osobom uzależnionym – jak tlen – potrzebni są ludzie i miejsca. Miejsca takie jak WOPiTU, by zrozumieć chorobę i poczuć wolę nieustającej walki z nią. Niezbędni są ludzie, by mieć siły i motywy do jej kontynuacji. Mimo coraz powszechniejszej świadomości społecznej, że alkoholizm to choroba, słyszy się tezy – na własne życzenie. W łomżyńskim ośrodku stroni się od ferowania wyrokami, osądzania. Tutaj ma narodzić się nadzieja, że warto i można zmienić swój los. Zacząć od nowa …
Opracował: Paweł Romuald Kołakowski
